valdenzi (franc. vaudois, njem. valdesi, njem. Waldenser; izvorno nazvani Lyonski siromasi, lioniti), sljedbenici laičkoga reformatorskoga pokreta što ga je u Lyonu oko 1175. utemeljio Petar Valdes. Cilj im je bio povratak na izvorno kršćanstvo; zagovarali su radikalno siromaštvo, odbacivali vojnu službu, zakletvu i nauk o čistilištu; nazivali su se Kristovim siromasima (pauperes Christi). Na samom početku Crkva ih je tolerirala, no ubrzo su se sukobili s hijerarhijom; najprije ih je zabranio lyonski biskup, a papa Lucije III. na sinodi u Veroni (1184), uz druge heretičke skupine, ekskomunicirao je i valdenze. Nakon Valdesove smrti pokret se podijelio na »katoličke siromahe« (francuski valdenzi) i na »laičku crkvu« (lombardski valdenzi). Prvi su se pod pritiscima inkvizicije uglavnom vratili u Crkvu i u XIII. st. nestali; drugi su se, unatoč progonima, brzo širili po Švicarskoj, Francuskoj, Njemačkoj, Austriji, Češkoj. Budući da ih je progonila inkvizicija, u XIV. st. sklonili su se u Savoju i Pijemont. Češki valdenzi pridružili su se husitima i Češkoj braći a savojski i pijemontski valdenzi kalvinistima. Nakon ujedinjenja Italije (XIX. st.) valdenzi su u Pijemontu organizirali Valdenšku evangeličku crkvu (Chiesa Evangelica Valdese). Iz Pijemonta su se raširili po južnoj Italiji (Apulija, Kalabrija), a odande po Americi (Argentina, Urugvaj). Danas ih ima oko 50 000, od toga oko 30 000 u Italiji; od 1922. u Rimu postoji valdenški teološki fakultet.
