ireverzibilni proces (neobrativi proces, nepovratni proces), proces u kojem se prilikom prelaska energije iz jednog oblika u drugi dio energije gubi u okoliš i entropija fizikalnoga sustava raste. Primjerice, takvi su svi procesi povezani s trenjem, neelastičnim promjenama oblika tijela (→ elastičnost), električnim otporom i dr. Svi realni, prirodni procesi su ireverzibilni. (→ ireverzibilnost; reverzibilni proces)