ekumena (grč. οἰϰουμένη: naseljena zemlja).
1. Stalno naseljeni dio Zemljine površine. Ako se izuzmu prostori s prosječnom gustoćom naseljenosti od 6 i manje stanovnika na 1 km², onda ekumena obuhvaća oko 1/3 kopnene površine Zemlje. Granice su ekumene promjenljive; one se uglavnom znatno proširuju (→ anekumena). Glavna su područja ekumene gusto naseljeni krajevi južne, jugoistočne i istočne Azije (Kina, Indija, Japan i dr.), zapadne Europe, sjeveroistočnoga dijela SAD-a i dr. – Kod antičkih Grka naziv za tada poznati naseljeni svijet, tj. za zemlje oko Sredozemnoga mora i Bliski istok.
2. U ranom kršćanstvu označava i zajednicu svih vjernika, zbog toga se i prvi opći crkveni koncili nazivaju ekumenski.