Sveti Lovreč Pazenatički (prije Sveti Lavrenac, Sveti Lovreč Paženatički i Lovreč), gradić i općinsko središte u Istri, 13 km jugoistočno od Poreča; 267 st. (2021). Leži na 210 m apsolutne visine, uz cestu Pula–Trst. Crkve: župna sv. Martina (XI. st.), sv. Lovre (VIII. st.; groblje) i sv. Blaža (XV. st.). Dobro očuvane zidine (najstariji dio iz X–XI. st.). Na gradskom trgu barokna loža i stup srama. Poljodjelstvo; stočarstvo (svinja, ovca, govedo). – Gradinska struktura naselja svjedoči o kontinuitetu naseljenosti od prapovijesti. Iz rimskoga doba sačuvana je zbirka rimskih natpisa. Od X. st. Sveti Lovreč bio je središte feuda porečkoga biskupa, a pod današnjim se imenom spominje od sredine XII. st. (1177. u ispravi pape Aleksandra III., kojom porečkomu biskupu potvrđuje posjede, crkve i samostane), kada je stekao i samoupravu. Od 1271. nalazio se pod mletačkom vlašću, a od 1304. ondje se nalazilo sjedište kapetana za seosko područje mletačke Istre. Već 1356. Pazenatički kapetanat podijeljen je u dva dijela, od kojih je jednomu sjedište i dalje bilo u Svetom Lovreču, a drugom u Umagu (poslije u Grožnjanu). Kako je u XVI. i XVII. st. broj stanovnika znatno opao zbog čestih ratova i epidemija kuge, mletačke su vlasti u više navrata ondje naselile izbjeglice pred Osmanlijama iz Dalmacije. – Do danas su sačuvani mletački bedemi s kulama i gradskim vratima, koji su obnovljeni i pojačani 1368., te župna crkva sv. Martina s odvojenim romaničkim zvonikom iz XI. st., koji ima oblik kule te je dio mletačkoga bedema.
